Κτησίας

(μέσα 5ου – αρχές 4ου αι. π.Χ.). Γιατρός και ιστορικός συγγραφέας από την Κνίδο. Υπήρξε σύγχρονος του Ιπποκράτη και, σύμφωνα με τον Γαληνό, συγγενής του. Καταγόταν από το γένος των Ασκληπιαδών και ήταν γιος του Κτησίαρχου ή Κτησίοχου. Διετέλεσε στρατιωτικός γιατρός του Κύρου, τον οποίο μάλιστα συνόδευσε στην εκστρατεία του εναντίον του αδελφού του, Αρταξέρξη του Μνήμονα. Το 415 π.Χ. αιχμαλωτίστηκε από τον Αρταξέρξη και έκτοτε υπηρετούσε ως γιατρός στην Αυλή του· παρευρέθηκε μάλιστα στη μάχη που έγινε κοντά στα Κούναξα (401 π.Χ.). Ο Ξενοφώντας αναφέρει ότι ο Κ. θεράπευσε τον Αρταξέρξη, που είχε πληγωθεί στο στέρνο από τον Κύρο κατά τη διάρκεια της μάχης. Η μακροχρόνια διαμονή του στην περσική Αυλή και το υψηλό αξίωμα που κατείχε τον βοήθησαν να μελετήσει ενδελεχώς τα βασιλικά αρχεία. Το 398 π.Χ. εγκαταστάθηκε στη Σπάρτη ως πρεσβευτής του Πέρση βασιλιά και ασχολήθηκε με τη συγγραφή ιστορικών έργων. Το πρώτο από αυτά, με τίτλο Περσικά, περιλαμβάνει σε 23 βιβλία την ιστορία του ασσυριακού, του μηδικού και του περσικού κράτους (από τον Κύρο τον Μεγάλο έως το 398 π.Χ.). Στο έργο αυτό διαφοροποιείται ριζικά από τον Ηρόδοτο και τον Ξενοφώντα, όμως οι τελευταίοι δικαιώθηκαν από διάφορες επιγραφές και θεωρήθηκαν πολύ πιο αξιόπιστοι από αυτόν. Άλλο έργο του είναι τα Ινδικά, το οποίο όμως περιέχει ακόμα περισσότερα πλαστά γεγονότα από το προηγούμενο, γι’ αυτό το διάβαζαν σαν μυθιστόρημα. Ο πατριάρχης Φώτιος κατόρθωσε να διασώσει επιτομές των δύο αυτών συγγραμμάτων. Τα αποσπάσματα που διασώθηκαν δημοσιεύτηκαν από τον Μίλερ –μαζί με εκείνα του Ηροδότου– στη συλλογή του Διδότου (1858), καθώς και από τον Γκίλμουρ (1888). Ο Φώτιος αναφέρει επίσης ότι ο Κ. είχε απορρίψει την άποψη του Ιπποκράτη για τη δυνατότητα διαρκούς ανάταξης της κεφαλής του μηριαίου οστού. Παρόμοια άποψη με εκείνη του Ιπποκράτη είχε διατυπώσει και ο Διοκλής, ο οποίος καταφέρθηκε εναντίον του Κ. Στα έργα του Κνίδιου συγγραφέα βρίσκεται και ο όρος μυς, γεγονός που αποδεικνύει ότι η λέξη δεν εφευρέθηκε από τους γραματικούς της Αλεξανδρινής Σχολής.